“Međunarodni ekonomski strahovi opet određuju aktivnosti na tržištu. Međutim, mi ne dijelimo strah od recesije koji postoji u eurozoni, obzirom na umjerenu potražnju klijenata. Stopa inflacije bi se mogla značajno pozitivno razviti do kraja 2016. godine. Ipak, Evropska centralna banka (ECB) i dalje dosljedno preplavljuje tržište novcem iz centralne banke, koji prvenstveno doprinosi aktivi, ali ne i realnoj ekonomiji. Umjesto da generiše rast strukturalnim mjerama, program kupovine obveznica ECB-a, u kombinaciji sa negativnom stopom depozita, postaje sve veći teret za cijeli evropski bankarski sektor. Kao rezultat toga, stvara se pritisak na standardne bankarske usluge, kao što su upravljanje depozitima klijenata ili kreditiranje kompanija i domaćinstava“, rekao je Peter Brezinschek, glavni analitičar Raiffeisen-ovog Odjela za istraživanje pri Raiffeisen Bank International AG (RBI), tokom prezentacije publikacija strategije “Strategija Srednje i Istočne Evrope” i “Globalna tržišta” za drugi kvartal 2016.
Snažan rast u SE/JIE se nastavlja i u 2016. godini se očekuje prosječan rast BDP-a od nešto više od 3 procenta. Privatna potrošnja igra ključu ulogu, a podržana je povoljnim trendom na tržištu rada i rastom kupovne moći. Vodeću ulogu u regionu imaju Poljska (3,8 procenata), Slovačka (3,5 procenata) i Rumunija (4,0 procenta). Vrijedne spomena su i Hrvatska (1,5 procenta) i Srbija (2,5 procenata) budući da su prevazišle dugogodišnju recesiju. Međutim, politička nesigurnost u regionu je ponovno povećana tokom proteklih mjeseci. Evropska komisija kritički gleda na Poljsku vladu, a također su izbori u Slovačkoj i Hrvatskoj uzdrmali političko okruženje.
Situacija u Istočnoj Evropi je i dalje nestabilna. “Umanjili smo procjene BDP-a za 2016. godinu za Rusiju i Bjelorusiju, za svaku do -2,0 procenta. Krajem 2015. godine smo još uvijek očekivali scenarij sa nultim rastom u obje države. Prognoza rasta BDP-a u Ukrajini ostaje na 1,5 procenata. Tenzije između Rusije i Turske, te dešavanja na Srednjem Istoku i u Ukrajini predstavljaju rizik za političku stabilnost. Ukoliko se nastavi pad cijena sirovina, posebno nafte, ruska recesija bi istovremeno izblijedila u drugoj polovini godine. Rusija, ipak, najprije mora ispraviti svoj budžetski deficit“, rekao je Brezinschek.
U 2016. godini izvjestan nastavak pozitivnih ekonomskih trendova u BiH
Bosna i Hercegovina je u 2015. godini zabilježila najsnažniju stopu ekonomskog rasta još od 2008. godine. Naime, prema prvim podacima državne Agencije za statistiku, rast realnog bruto domaćeg proizvoda u 2015. godini je iznosio 3,2 procenta, što je iznad očekivanja tržišnih učesnika. Ipak, potrebno je istaći da je najveći doprinos ekonomskom rastu u 2015. godini došao od strane Evropske Unije, imajući u vidu da je ekonomski oporavak EU potaknuo rast bh. izvoza roba i bh. industrijske proizvodnje kao tradicionalno ključnih ekonomskih kategorija BiH.
U 2016. godini očekujemo nastavak pozitivnih trendova iz prethodne godine, što će rezultirati dodatnim ekonomskim rastom u rangu između 3,0 – 3,5 procenta. Prvi dostupni makroekonomski pokazatelji (industrija, vanjsko-trgovinska razmjena, trgovina na malo) podržavaju ovakav pozitivan ekonomski scenarij. Ipak, potrebno je istaći da se naš scenarij bazira kako na nastavku oporavka Evropske unije tako i na stabilnoj političkoj situaciji u zemlji, imajući u vidu da novi aranžman sa MMF-om (što će osigurati fiskalnu stabilnost) kao i pokretanje investicija u energetskom sektoru neće biti moguće osigurati bez stabilne političke situacije. Nastavak ekonomskog rasta će stvoriti pretpostavke i za snažniji kreditni rast bh. bankarskog sektora u odnosu na prethodne godine, a koji bi mogao biti na nivou između 4,0 – 6,0 procenata u odnosu na prošlu godinu, respektivno.
Područje Srednje i Istočne Evrope (SIE) obuhvata regione Srednje Evrope (SE) sa Češkom Republikom, Poljskom, Slovačkom, Slovenijom i Mađarskom, dok Jugoistočnu Evropu (JIE) čine Albanija, Bosna i Hercegovina, Bugarska, Hrvatska, Rumunija i Srbija. Istočna Evropa (IE) obuhvata Ukrajinu, Bjelorusiju i Rusiju.
